Απάντηση σε ανακοίνωση του συλλόγου “Η Καρδιά του Παιδιού”, 21 Μαρτίου, 2013
Στις 19 Μαρτίου 2013, διάβασα στη σελίδα αυτού του συλλόγου στο facebook (σελίδα που με χαρά επισκέπτομαι όταν μου δίνεται η ευκαιρία) ότι: «Κατόπιν απόφασης του Δ.Σ. και σε συνέχεια του μηνύματος της Προέδρου που πριν από λίγο δημοσιεύσαμε, ανακοινώνουμε ότι η ομάδα του Πανελλήνιου Συλλόγου Προστασίας Ενημέρωσης & Βοήθειας Καρδιοπαθών Παιδιών "Η Καρδιά του Παιδιού" θα παύσει τη λειτουργία της. Αφορμή για τη διακοπή αυτή, στάθηκαν τα συκοφαντικά σχόλια και η φραστική επίθεση που δέχθηκε η ομάδα τα τελευταία εικοσιτετράωρα...». Έγραψα αμέσως το ακόλουθο σχόλιο-απάντηση.
«Μένω έκπληκτος με την απόφασή σας, αν και δεν είμαι βέβαιος τι ακριβώς εννοείτε γράφοντας «η ομάδα… θα παύσει τη λειτουργία της». Αν αυτό σημαίνει ότι θα διαλυθεί ο σύλλογός σας, αυτό θα είναι μια πολύ δυσάρεστη εξέλιξη. Στην περίπτωση αυτή, σας παρακαλώ να ανακαλέσετε την απόφασή σας και ως senior fan του συλλόγου σας παίρνω το θάρρος να σας συστήσω ψυχραιμία, καλή πίστη και περίσκεψη. Σκοπεύω να γράψω (στην επαγγελματική μου ιστοσελίδα στο facebook) λεπτομερώς τη γνώμη μου για την κατάσταση πραγμάτων και την αναγκαία αναδιάρθρωση της παιδοκαρδιοχειρουργικής στη χώρα μας. Ωστόσο, επειδή δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η αγάπη μου και η αναγνώρισή μου για το έργο και την ιστορία του δικού σας συλλόγου (με τον οποίο μάλιστα έδωσα κοινούς αγώνες τις δεκαετίες του 80 και του 90), επιτρέψτε μου παρακαλώ να κάνω μερικές βασικές παρατηρήσεις:
1. Το δελτίο τύπου της 14ης Μαρτίου θα μπορούσε να τύχει πολλών αναγνώσεων και ερμηνειών. Ο καχύποπτος ή κακόπιστος αναγνώστης θα μπορούσε να διαπιστώσει ακόμα και προκατάληψη και εύνοια προς συγκεκριμένη ιατρική ομάδα. Τέτοιες παρερμηνείες συμβαίνουν ευκολότερα όταν υπάρχει και το ανάλογο γενικότερο κλίμα στα θέματα εγχειρήσεων καρδιάς σε παιδιά. Και σήμερα ατυχώς υπάρχει (για μια φορά ακόμα) ένα κλίμα έντασης, αβεβαιότητας, επικείμενων αλλαγών και μεγάλης πίεσης ομάδων συμφερόντων. Αυτό το γενικό πλαίσιο περιλαμβάνει και το γεγονός ότι τελευταίως έχουν δημιουργηθεί και άλλοι παρόμοιοι με τον δικό σας "σύλλογοι" και ομάδες πολιτών-ακτιβιστών, που ως φαίνεται έχουν μάλλον ιδιοτελή κίνητρα και σκοπούς.
2. Δεν είναι σωστό να δημιουργούνται ιατρικές μονάδες στον δημόσιο τομέα (ΕΣΥ ή Πανεπιστήμιο) για να υπηρετηθούν συμφέροντα ή φιλοδοξίες ιατρών, αλλά μόνο για το δημόσιο συμφέρον και τις ανάγκες των ασθενών. Αλλιώς, θα έχουμε καταστάσεις ανάλογες με το "Αγία Σοφία" ή με το "Ωνάσειο".
3. Τι συνέβη, λοιπόν, σε αυτά τα δύο καρδιοχειρουργικά κέντρα; Είναι γνωστό σε πολλούς από εμάς το θλιβερό κατάντημα του παιδοκαρδιοχειρουργικού κέντρου στο νοσοκομείο Παίδων Αθηνών "Η Αγία Σοφία". Ένα κέντρο που οραματίστηκε ο αείμνηστος Σπύρος Δοξιάδης, που υλοποιήθηκε και άρχισε να λειτουργεί το 1985 και που συντηρεί από τότε με τους φόρους του ο έλληνας φορολογούμενος, δηλαδή εσείς, εγώ, όλοι μας. Ένα κέντρο που, ενώ ενδεχομένως ικανοποίησε προσωπικές φιλοδοξίες και συμφέροντα μεμονωμένων ατόμων (με τη σημαντική συνδρομή κομματικών ή κυβερνητικών παραγόντων και συνδικαλιστών), δεν κατάφερε ποτέ να παρουσιάσει σοβαρή καρδιοχειρουργική δραστηριότητα, να επιδείξει αξιόλογα και αξιόπιστα αποτελέσματα . Ένα κέντρο που ποτέ δεν κατάφερε να προσελκύσει ή να διατηρήσει πραγματικά ικανούς και έμπειρους παιδοκαρδιολόγους και παιδοκαρδιοχειρουργούς. Και όλοι μας στη πιάτσα της κλινικής ιατρικής - αλλά ατυχώς όχι πάντοτε οι γονείς και οι ασθενείς - γνωρίζουμε ποιοί είναι αυτοί οι γιατροί και πώς να τους αναγνωρίσουμε. Στην άλλη πλευρά του λεκανοπεδίου, το Ωνάσειο Κ. Κ. ξεκίνησε το 1992 με πρακτικές παρέας και φαβοριτισμού και στην πορεία του διαβρώθηκε σε μεγάλο βαθμό και από τις αμαρτίες της δημόσιας διοίκησης (νεποτισμός, κομματοκρατία, πελατειακές σχέσεις, γραφειοκρατία, συναλλαγή και διαφθορά). Για να καταλήξει να είναι αυτό που με μάλλον μελανά χρώματα περιγράφει ο καρδιοχειρουργός Π. Αλιβιζάτος στο πρόσφατο αυτοβιογραφικό βιβλίο του "Αποστολή ...το τίμημα". Ωστόσο, πιστεύω ότι στο Ωνάσειο τα χειρουργικά αποτελέσματα στα παιδιά, για όσες εγχειρήσεις έχουν γίνει ή είχαν τη δυνατότητα οι χειρουργοί να κάνουν, ήσαν αρκετά καλά τόσο στο διάστημα 1997-2007 όσο και στα χρόνια που ακολούθησαν. Αυτά τα καλά αποτελέσματα δεν έχουν συμβαδίσει πάντοτε με την ενδεδειγμένη συμπεριφορά και συμπόνια προς τους γονείς των παιδιών.
4. Έχοντας πει αυτά, πρέπει σε αυτό το σημείο να ομολογήσω ότι με λύπη και συχνά και με ανησυχία παρακολουθώ τα τελευταία 25 χρόνια τη μοίρα του καρδιοπαθούς ελληνόπουλου. Η κατάσταση είναι βεβαίως καλύτερη από εκείνη του 1987 (κατάσταση που βρήκα όταν με πολλά όνειρα και κέφι για δουλειά επέστρεψα στον τόπο μου), αλλά πάντως παραμένει μη ικανοποιητική και συχνά μη ασφαλής! Δεν με ενοχλεί τόσο το γεγονός ότι δεν μοιάζουμε ακριβώς με το Los Angeles, τη Βοστώνη, το Toronto ή το Λονδίνο. Με ενοχλεί και με προσβάλλει ότι δεν μοιάζουμε (ούτε θέλουμε να μοιάσουμε) καν με τη Ρώμη, ούτε ακόμα και με την Κωνσταντινούπολη (Istanbul) και το Riyadh!
5. Σε μια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση της καρδιοχειρουργικής για παιδιά, εφήβους και ενηλίκους με συγγενή καρδιοπάθεια, θα πρέπει να κυριαρχήσει ένα πνεύμα ειλικρίνειας και εντιμότητας. Θα πρέπει, επίσης, να υπάρξει η διάθεση να θελήσουμε να μάθουμε όλοι μας από τα λάθη που έχουμε διαπράξει. Θα πρέπει, ακόμα, να μας απασχολήσουν αναδιαρθρώσεις στην παιδοκαρδιοχειρουργική που έχουν γίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες κι ακόμα να μπορέσουμε να διδαχτούμε από αυτές. Τα παραδείγματα π.χ. του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σουηδίας είναι πολύ χρήσιμα. Πρέπει, π.χ. να προσέξουμε το γεγονός ότι στην Αγγλία (με πληθυσμό 52 εκατομμύρια ανθρώπους) τα τελευταία χρόνια το DH (Υπουργείο Υγείας) έχει κλείσει δύο παιδοκαρδιοχειρουργικά προγράμματα (Bristol και Oxford) λόγω κακών και ανασφαλών αποτελεσμάτων. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό να κλείσουν σύντομα 4 από τις 11 συνολικώς παιδοκαρδιοχειρουργικές μονάδες για λόγους σχετιζόμενους με ανάλυση κόστους-οφέλους. Επιτέλους, ας προσπαθήσουμε κάποτε να μιμηθούμε τους επιτυχημένους. Δεν πρόκειται εμείς να ανακαλύψουμε πάλι τον τροχό. Ας βάλουμε σαν στόχο την πιστή αντιγραφή των επιτυχημένων παραδειγμάτων!»
Δημήτρης Α. Δασκαλόπουλος
Ακολουθήστε μας στο facebook (επαγγελματική σελίδα)