Ζήτω το Έθνος! 1821 σκέψεις με αφορμή την ημέρα
Όπως κάθε χρόνο, η Έφη κρέμασε χτες τη σημαία στο μπαλκόνι. Σήμερα ετοιμάζει τον παραδοσιακό παστό μπακαλιάρο για να φάμε. Οι δυο μας. Μόνοι μας. Με τα παιδιά και τα εγγόνια πολύ μακριά μας, μόνιμα μακριά μας. Ελπίζω σήμερα να έχουν βάλει στο σπίτι τους και μια μικρή ελληνική σημαία. Αυτές τις ημέρες, και η δική τους ζωή άλλαξε εντελώς απρόσμενα. Ξαφνικά νιώθουν ακριβώς όπως κι εμείς, σκέφτονται όπως κι εμείς. Ξαφνικά οι αγαπημένοι μας είναι τόσο μακριά και συγχρόνως τόσο κοντά! Μας ενώνει ο ίδιος φόβος για την πανδημική αρρώστια. Η ίδια αγωνία, η ίδια οικονομική ανασφάλεια. Είναι παράξενο πόσο κοντά μπορεί να φέρει τους ανθρώπους η κοινή συμφορά, η κοινή μοίρα… Πρέπει εδώ να σας εξομολογηθώ και κάτι. Η αναγκαστική απομόνωση στο σπίτι έχει ταιριάξει γάντι με τον εσωστρεφή μοναχικό χαρακτήρα μου. Αισθάνομαι ξαφνικά σαν κάποιος να μου χάρισε δύο πολύτιμα δώρα που αποζητώ σε όλη μου τη ζωή: ηρεμία και ελεύθερο χρόνο. Σήμερα το πρωί απόλαυσα τον παραπανήσιο χρόνο που μου χάρισαν οι περιστάσεις. Ελεύθερος από την πίεση να πάω στο ιατρείο. Χωρίς ενοχές. Χωρίς τους αναιδείς θορυβώδεις περισπασμούς των οχημάτων στον δρόμο, προσπάθησα να συγκεντρωθώ και να διαβάσω ένα βιβλίο από αυτά που με περιμένουν στο ράφι αδιάβαστα η μισοδιαβασμένα. Λίγο αργότερα, έκλεισα τα μάτια και απόλαυσα τον Sir Yehudi Menuhin στα κοντσέρτα 1 και 3 του Bach - να εκτελεί με το μοναδικό ταλέντο του ως σολίστας και συγχρόνως να διευθύνει την Bath Festival Orchestra (εγγραφές 1958 και 1959). Θέλω τώρα να μοιραστώ μαζί σας λίγες από τις πολλές σκέψεις που πολιορκούν τον νου μου αυτές τις μέρες. Μπορείτε να τις δείτε και σαν συμβουλές αν θέλετε.
1. Αντισταθείτε στην κακή πληροφόρηση, στη λανθασμένη πληροφόρηση. Και κυρίως αντισταθείτε στη γοητεία της παραπληροφόρησης και των μύθων. Απορρίψτε χωρίς δεύτερη σκέψη τις σύγχρονες Σειρήνες που είναι οι θεωρίες συνωμοσίας. Όχι, η πανδημία του νέου κορονοϊού (νόσος COVID-19) δεν είναι κατασκευασμένο, τεχνητό φαινόμενο που είναι, υποτίθεται, όπλο κάποιων για να χτυπήσουν ιδεολογικούς, γεωπολιτικούς ή οικονομικούς αντιπάλους. Είναι βιολογικό φαινόμενο, δηλαδή απλώς και μόνο ένα φυσικό (natural) φαινόμενο. Και αυτό απεδείχθη πρόσφατα και επιστημονικώς. Φυσικό φαινόμενο ήταν και o “λοιμός” που χτύπησε την Αθήνα το 430 π.Χ. και σκότωσε και τον Περικλή. Όπως φυσικό φαινόμενο ήσαν και άλλες μεγάλες πανδημίες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η πανδημία πανούκλας (“πανώλους”) τον 6ο μ.Χ. αιώνα επί Ιουστινιανού του 1ου. Η πανδημία του “Μαύρου Θανάτου” (μάλλον λόγω πανούκλας) στα χρόνια 1347-1351 στην Ευρώπη. Η “Μεγάλη Πανούκλα του Λονδίνου” και η πανδημική πανούκλα άλλων περιοχών της Ευρώπης στα χρόνια 1664-1720. Η πανδημία γρίπης (influenza) του 1918-1919 (που σκότωσε και τη γιαγιά Γαρυφαλλιά Δασκαλοπούλου σε πολύ νεαρή ηλικία). Οι μεγάλοι Ευρωπαίοι επιστήμονες του 19ου αιώνα Louis Pasteur, Joseph Lister και Robert Koch, που με το έργο τους εδραίωσαν την επιστημονική κατανόηση των μεταδοτικών νοσημάτων, θα κουνούσαν μελαγχολικά το κεφάλι τους αν μπορούσαν να πληροφορηθούν ότι η άγνοια και η δεισιδαιμονία προηγούμενων αιώνων συνεχίζονται και στον 21ο αιώνα με τη μορφή της παγκόσμιας δυσπιστίας απέναντι στην Επιστήμη και με τις σχετικές θεωρίες συνωμοσίας.
2. Αυτές τις ημέρες έχει μεγάλη σημασία η σωστή, η έγκυρη πληροφόρησή μας. Αποφύγετε να ενημερώνεστε για τη νόσο από τον κορονοϊό (COVID-19) από τα πολλά και ποικίλα κέντρα πληροφόρησης. Κακώς κατά τη γνώμη μου υπάρχουν τόσες πολλές διαφορετικές φωνές, διότι αυτό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, αμφιβολία, ακόμα και πανικό. Για μια ακόμα φορά, συμβουλεύω να ενημερώνεστε μόνο από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) (https://eody.gov.gr/neos-koronaios-covid-19/) και καθημερινώς από τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα στις 6:00 μ.μ. στην ΕΡΤ1 στην τηλεόραση (επίσης και εδώ: https://webtv.ert.gr/ert1-live/). Το κάνω κι εγώ, αφού δεν είμαι ειδικός ούτε στις λοιμώξεις (δηλαδή στις αρρώστιες από μικροοργανισμούς) ούτε στην επιστήμη της επιδημιολογίας. Πρέπει εδώ να παραδεχτώ ότι δεν έχω γενικώς καλή γνώμη για το ελληνικό πανεπιστήμιο. Δεν είχα ως φοιτητής, δεν έχω και σήμερα 50 χρόνια αργότερα. Όμως, ο Σωτήρης Τσιόδρας αποτελεί μια ιδιαιτέρως φωτεινή εξαίρεση. Τον αντιμετωπίζω με προσοχή, σεβασμό και εμπιστοσύνη. Αν ορισμένοι από εσάς, ιδίως οι γιατροί, επιθυμούν και άλλη πληροφόρηση, συνιστώ το CDC (https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html) και το WHO (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019). Προσωπικώς, βρίσκω πολύ χρήσιμο να παρακολουθώ μέσω twitter (twitter.com) και τις σχετικές απόψεις των ελληνικής καταγωγής επιστημόνων Nicholas Α. Christakis (@NAChristakis) καθηγητή στο Yale University των ΗΠΑ, και Elias Mossialos (@MOSSIALOS) καθηγητή στο LSΕ και στο Imperial College του Λονδίνου.
3. Ένα ενδιαφέρον και πολύ θλιβερό φαινόμενο αυτές τις ώρες είναι γιατροί και συνδικαλιστές που εργάζονται στο ΕΣΥ, ακόμα και σε θέσεις όπου δίνονται μεγάλες μάχες εναντίον της πανδημίας από τη νόσο COVID-19 και όπου περιθάλπονται σοβαρά νοσούντες συνάνθρωποί μας, να βγαίνουν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης (τηλεόραση, κτλ.) και να διαμαρτύρονται για τα λάθη και τις παραλείψεις ατόμων και κυβερνήσεων στο παρελθόν σχετικά με τις ανάγκες των δημόσιων νοσοκομείων (κλίνες και προσωπικό για μονάδες ΜΕΘ, προσλήψεις, κτλ.). Έχω πολλές φορές γράψει για το πόσο κακό είναι το ελληνικό κράτος, δηλαδή η δημόσια διοίκηση, για τους πολίτες του και τα συμφέροντα της χώρας. Όμως, κάτω από τις σημερινές περιστάσεις, το να ανοίγουν γιατροί και συνδικαλιστές της Υγείας πολεμικό μέτωπο με τις κρατικές αρχές είναι μια στάση ανεύθυνη, ακόμα και υπονομευτική της γενικής προσπάθειας που οι πιο πολλοί συμφωνούμε ότι είναι ανάλογη κατάστασης πολέμου. Μπορούν άραγε οι διαμαρτυρόμενοι γιατροί και συνδικαλιστές να φανταστούν ποια θα ήταν η τύχη τους αν συνέβαινε να δείξουν την ίδια συμπεριφορά - ας πούμε στον λοχαγό τους - την κρίσιμη ώρα μιας μάχης στο μέτωπο το 1940;… Το ελληνικό κράτος στο πιο υψηλό του επίπεδο τους αποκαλεί «ήρωες με τις πράσινες και τις λευκές μπλούζες». Δεν ξέρω αν οι ίδιοι νιώθουν ήρωες. Και δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι πρέπει να αισθάνονται έτσι επαγγελματίες που καλούνται απλώς να εκτελέσουν το καθήκον τους, να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Ας αναλογιστούν λοιπόν όλοι αυτοί (που ελπίζω να είναι η εξαίρεση του κανόνα) ότι αυτές τις ίδιες τις δύσκολες ώρες κάποιοι άλλοι επαγγελματίες κυριολεκτικώς “φυλάγουν Θερμοπύλες” στα σύνορα στον Έβρο, δίνοντας μια εξ ίσου κρίσιμη μάχη για τη χώρα και τον λαό της. Και το κάνουν πειθαρχημένα, αγόγγυστα, επαγγελματικά. Και χωρίς το ελληνικό κράτος να τους έχει απονείμει δημοσίως τον τίτλο του «ήρωα».
4. Τις τελευταίες ημέρες διαπιστώνω μια τάση για πολιτικοποίηση και ιδεολογικοποίηση της μεγάλης κρίσης της δημόσιας υγείας που αντιμετωπίζει η χώρα. Από την άνεση του καναπέ τους, κάποιοι χαρακτηρίζουν τα επιστημονικώς απολύτως αναγκαία περιοριστικά μέτρα (social distancing και lockdown) ως “χούντα”. Άλλοι πάλι (π.χ. ο ανεκδιήγητος πρώην πρύτανης του ΑΠΘ Γιάννης Μυλόπουλος – απολύτως τυπικό δείγμα πανεπιστημιακού κομματάνθρωπου) βρίσκουν την ευκαιρία να ξιφουλκήσουν εναντίον του “νεοφιλελευθερισμού”. Άλλοι ζητούν άμεσες επιτάξεις όλων των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας. Άλλοι, πάλι, απλώς απειλούν όσους δεν συμφωνούν μαζί τους! Απειλούν με το κωμικοτραγικό #ΜετάΘαΛογαριαστούμε κίνημα που ξεκίνησε στο Twitter. Ναι, υπάρχουν δυστυχώς άνθρωποι, Έλληνες πολίτες, που αυτήν την πολύ δύσκολη για όλους μας ώρα απειλούν! Ας σκεφτούν, λοιπόν, όλοι αυτοί οι αμφισβητίες (και οι “Μετά Θα Λογαριαστούμε” νταήδες) ότι η χώρα αντιμετωπίζει μια τεράστια πρόκληση, μια τεράστια κρίση. Ουσιαστικώς, βρίσκεται σε κατάσταση άτυπου και πρωτόγνωρου πολέμου. Αν δεν μπορούν οι αμφισβητίες να πάρουν μέρος στην εθνική προσπάθεια, στον αγώνα που διεξάγει η κυβέρνηση της χώρας εναντίον της πανδημίας, τους παρακαλώ τουλάχιστον να μην υπονομεύουν αυτόν τον αγώνα. Είναι αγώνας ακόμα και για τη δική τους υγεία, τη δική τους ζωή. Δεν αμφισβητώ τον πατριωτισμό τους. Όμως, η διχόνοια θα ήταν αυτές τις ώρες καταστρεπτική. Μέρες που είναι, θέλω να θυμίσω στους κάθε λογής αμφισβητίες τους στίχους του Δ. Σολωμού, από το έργο του “Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν” που έγραψε διαρκούντος του Αγώνα για την Ανεξαρτησία (που δυστυχώς σημαδεύτηκε και από μια σειρά εμφυλίων συγκρούσεων): “…Ἀπὸ στόμα ὁποὺ φθονάει, / Παλληκάρια, ἂς μὴν ’πωθῆ, / Πῶς τὸ χέρι σας κτυπάει / Τοῦ ἀδελφοῦ τὴν κεφαλή -- Μὴν εἰποῦν στὸ στοχασμό τους / Τὰ ξένα ἔθνη ἀληθινά: / Ἐὰν μισοῦνται ἀνάμεσό τους / Δὲν τοὺς πρέπει ἐλευθεριά…”
5. Σήμερα γιορτάσαμε μια ακόμα εθνική επέτειο. Προσωπικώς, θα ήθελα κάποτε να αρχίσουμε να τιμούμε όπως της πρέπει και μια άλλη επέτειο, όπως έχω υποστηρίξει αλλού. Σήμερα η Πατρίδα δίνει ακόμα έναν αγώνα, έναν νέο αγώνα, τον Αγώνα για την Υγεία. Είναι εθνικός και αυτός ο αγώνας. Είναι αγώνας για την υγεία όλων των πολιτών, είναι αγώνας για τη ζωή και το καλό όλου του λαού. Όλοι μας μπορούμε να συμβάλουμε επιδεικνύοντας Σεβασμό στη Γνώση και την Επιστήμη, Πειθαρχία, Ατομική Ευθύνη, Κοινωνική Υπευθυνότητα, Υπομονή, Κουράγιο, και Ομόνοια. Ενωμένοι θα Νικήσουμε!
25 Μαρτίου 2020
Ακολουθήστε μας στο facebook και στο twitter: