Στις 4 Ιουνίου 2015, με αφορμή online σχόλιο του κυρίου Κώστα Νταλούκα, Προέδρου της “Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής” έγραψα ως σχόλιο στην ανάρτησή του τα ακόλουθα:


«Περί ομοιοπαθητικής

Αγαπητέ Κώστα, αναφέρεσαι σε ένα ενδιαφέρον και αμφιλεγόμενο θέμα που με έχει κι εμένα απασχολήσει. Πάλι καλά που υπάρχει το δικό σας βήμα και συζητούνται κάποτε και θέματα που πρέπει να απασχολούν τον κλινικό γενικό παιδίατρο. Θα περίμενα τέτοια θέματα να απασχολούν την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία (και να παίρνει σχετικώς και επίσημη θέση), αλλά φαίνεται ότι αυτή είτε υπνώττει, είτε έχει ουσιαστικώς αυτοδιαλυθεί. Η ομοιοπαθητική, λοιπόν, είναι μέρος της λεγομένης «συμπληρωματικής και εναλλακτικής ιατρικής» (complementary and alternative medicine ή CAM εν συντομία). Στις ΗΠΑ, η διάθεση της συμβατικής ιατρικής απέναντι στην CAM χαρακτηρίζεται από σκεπτικισμό και πάντως δεν είναι απορριπτική. Είναι - καλώς ή κακώς - πολύ δημοφιλής και υπάρχουν εκεί πολλοί γιατροί που συνδυάζουν τη συμβατική (mainstream) ιατρική με την εναλλακτική ιατρική. Ο συνδυασμός ονομάζεται συχνά “complementary medicine” και άλλοτε “integrative medicine” ή “holistic medicine”. Στις ΗΠΑ, υπάρχουν επίσης ορισμένες ιατρικές σχολές που διδάσκουν τους φοιτητές και στοιχεία CAM. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες αγγλοσαξονικές χώρες υπάρχει τα τελευταία χρόνια σχεδόν γενικευμένη αντίθεση στην ομοιοπαθητική. Στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), η “επιτροπή επιστήμης και τεχνολογίας της βουλής των κοινοτήτων (House of Commons)” ερεύνησε το θέμα και το 2010 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η ομοιοπαθητική δεν είναι τίποτα καλύτερο από το placebo». Η επιτροπή προέτρεψε ότι «για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη, η επιλογή και η ασφάλεια των ασθενών, η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να υιοθετήσει θεραπείες με placebo, περιλαμβανομένης της ομοιοπαθητικής, εντός του εθνικού συστήματος υγείας (NHS)». Ακόμα πιο δραματική είναι η στάση της επιστημονικής ιατρικής κοινότητας στην Αυστραλία. Πριν από λίγες εβδομάδες, το “συμβούλιο εθνικής υγείας και ιατρικής έρευνας” αυτής της χώρας, μετά από προσεκτική ανάλυση και αξιολόγηση περισσοτέρων των 1800 δημοσιεύσεων και 225 μελετών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η ομοιοπαθητική δεν αποτελεί αποτελεσματική θεραπεία για οιαδήποτε κατάσταση της υγείας» και ότι «άτομα που επιλέγουν την ομοιοπαθητική μπορεί να εκθέσουν την υγεία τους σε κίνδυνο αν απορρίψουν ή καθυστερήσουν θεραπείες για τις οποίες υπάρχει καλή ένδειξη ότι είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές». Την τελική έκθεση αυτού του συμβουλίου μπορείτε να βρείτε εδώ: http://www.nhmrc.gov.au/guidelines-publications/cam02 Επίσης, βρίσκω σημαντικό και το άρθρο του Edzard Ernst, ομότιμου καθηγητού συμπληρωματικής ιατρικής στο πανεπιστήμιο του Exeter του ΗΒ, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα The Guardian στις 12 Μαρτίου 2015 με τίτλο «Δεν υπάρχει επιστημονική βάση για την ομοιοπαθητική: η αντιλογία (debate) έχει τελειώσει». Θα το βρείτε εδώ: http://www.theguardian.com/.../no-scientific-case... Τέλος, χρήσιμη μπορεί να είναι και η έκθεση-οδηγία της American Academy of Pediatrics (AAP), που δημοσιεύτηκε το 2008 με τίτλο «Η χρήση της συμπληρωματικής και εναλλακτικής ιατρικής στην παιδιατρική». Αν και έχει ξεπεραστεί από τον χρόνο και θεωρείται ότι έχει «εκπνεύσει» αφού δεν έχει «επιβεβαιωθεί» από την AAP, μπορεί να προσφέρει μια εικόνα για τις διαθέσεις και πρακτικές στο θέμα αυτό στις ΗΠΑ. Θα την βρείτε εδώ: http://pediatrics.aappublications.org/.../122/6/1374.short

Η εναλλακτική ιατρική λοιπόν είναι και εδώ, στη χώρα μας. Υπάρχει για πολλά χρόνια και νομίζω πως είναι και πολύ διαδεδομένη. Ιδού λοιπόν η πρόκληση. Ομοιοπαθητική, βότανα, διαιτητικά συμπληρώματα, βελονισμός, massage, κτλ, κτλ, κτλ… Διαλέγετε και παίρνετε. Εγώ για την ώρα δεν παίρνω. Παραμένω μάλλον αρνητικός. Εσείς τι λέτε; Ελπίζω ότι η συζήτηση που άνοιξες, Κώστα Νταλούκα, να οδηγήσει σε συστηματική ανάλυση από τις επιστημονικές και επαγγελματικές οργανώσεις των ελλήνων παιδιάτρων και την αντίστοιχη έκδοση σύντομων και κυρίως πρακτικών οδηγιών για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Οι γονείς δεν περιμένουν. Ήδη ζητούν τη γνώμη μας για τον ρόλο της ομοιοπαθητικής στο πρόβλημα του παιδιού τους.

Δημήτρης Α. Δασκαλόπουλος, Ιατρός
Παιδοκαρδιολόγος»


Ακολουθήστε μας στο facebook και στο twitter: