Η δημόσια περίθαλψη στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης και της μόνιμης διαφθοράς του συστήματος υγείας, 8 Ιανουαρίου 2012
Η εφημερίδα The New York Times σε εκτεταμένη ανταπόκρισή της από την Ελλάδα στις 26 Δεκεμβρίου 2011 περιγράφει τις πολύ σοβαρές, τις «βάναυσες» - όπως τονίζει - συνέπειες που έχει για την υγεία των πολιτών η οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας τα τελευταία δύο-τρία χρόνια. Η μεγάλη αμερικανική εφημερίδα, που τη διαβάζουν στην έντυπη και την ηλεκτρονική μορφή της πολλά εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη, αναφέρεται επίσης και στο διογκωμένο, γραφειοκρατικό, παράλογο, αναποτελεσματικό και διεφθαρμένο σύστημα δημόσιας υγείας και ασφάλισης. Στο άρθρο της που τιτλοφορείται «Η Οικονομική Κρίση Έχει Κόστος στην Υγεία των Ελλήνων», η δημοσιογράφος Suzanne Daley και οι συνεργάτες της στην Αθήνα μεταφέρουν στους αναγνώστες, με τρόπο σχεδόν φωτογραφικά ακριβή και ρεαλιστικό, την παρούσα πολύ άσχημη κατάσταση της υγειονομικής φροντίδας στην Ελλάδα του σήμερα. Ακόμα, ανακαλύπτουν με απόλυτη επιτυχία τους πολλούς σκελετούς στα ντουλάπια της δημόσιας υγείας, που η αδράνεια, η αδιαφορία, και η υποκρισία της ελληνικής κοινωνίας και η ανευθυνότητα του ελληνικού πολιτικού συστήματος επέτρεψαν να συσσωρευτούν τις τελευταίες λίγες δεκαετίες.
Η ανταπόκριση αποτυπώνει με χρώματα που κυμαίνονται μεταξύ φαιού και μαύρου την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει το σύστημα υγείας και ο αυξανόμενος αριθμός των φτωχών και ανασφάλιστων συνανθρώπων μας, μετά τις δραματικές περικοπές που το πρόγραμμα λιτότητας έχει επιβάλει. Ο αναγνώστης διαβάζει για το δωρεάν εξωτερικό ιατρείο που δημιουργήθηκε στο Πέραμα για λαθρομετανάστες και που τώρα φροντίζει κυρίως Έλληνες. Διαβάζει για τη μητέρα που δεν έχει χρήματα να αγοράσει την ινσουλίνη του διαβητικού παιδιού της. Για τις ελλείψεις σε υλικά στα νοσοκομεία, και για την κακή ποιότητα όσων υλικών έχουν οι γιατροί στη διάθεσή τους. Για χαλασμένα και ανεπισκεύαστα ηλεκτρονικά μηχανήματα. Για νοσοκόμες υποχρεωμένες να φροντίζουν ασθενείς δυσανάλογα πολλούς για τις δυνάμεις τους, αφού οι προσλήψεις νέων έχουν παγώσει. Για χειρουργικές λίστες αναμονής που μακραίνουν - ακόμα και για εγχειρήσεις καρκινοπαθών. Για ελλείψεις φαρμάκων, αφού οι φαρμακοβιομηχανίες, στις οποίες το ελληνικό κράτος χρωστάει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια, αποφεύγουν να προμηθεύσουν τα νοσοκομεία. Για τους φαρμακοποιούς που ζητούν να πληρωθούν σε μετρητά - ιδίως για τη χορήγηση ακριβών αντικαρκινικών φαρμάκων - ακόμα και από ασφαλισμένους σε δημόσια ταμεία ασθενείς, αφού αμφιβάλλουν ότι θα αποζημιωθούν ποτέ από τα ταμεία. Διαβάζει, ακόμα, για τους φόβους που υπάρχουν ότι πολλά ελληνόπουλα δεν θα μπορέσουν να κάνουν τα εντελώς στοιχειώδη και τόσο απαραίτητα εμβόλια για διφθερίτιδα, πολιομυελίτιδα και κοκκύτη – φόβους που εκφράζει με ειλικρίνεια και θάρρος η παιδίατρος και φίλη Λιάνα Μαΐλλη στο σχετικό video που συνοδεύει το δημοσίευμα των New York Times.
Η εφημερίδα αναφέρεται, επίσης, και σε επιστολή-δημοσίευμα ομάδας ερευνητών εκτός Ελλάδος, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο βρετανικό ιατρικό περιοδικό The Lancet στις 22 Οκτωβρίου 2011. Σε εκείνο το καλά τεκμηριωμένο δημοσίευμα, που φέρει τον τίτλο «Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην υγεία: οιωνοί μιας Ελληνικής τραγωδίας», διαβάζουμε για ελλείψεις σε προσωπικό και ιατρικά υλικά. Διαβάζουμε για αύξηση των εισαγωγών στα δημόσια νοσοκομεία. Για ενδείξεις επιδείνωσης της έκβασης της υγείας του πληθυσμού, ιδίως στις ευπαθείς ομάδες. Για αύξηση της βίας, των ανθρωποκτονιών και των ληστειών. Για ελάττωση των επιδομάτων ασθενείας. Για αύξηση των λοιμώξεων από HIV (ιός του AIDS), αύξηση της χρήσης ηρωίνης και αύξηση της πορνείας και του μη ασφαλούς sex (που είναι όλοι αιτιολογικώς αλληλένδετοι παράγοντες). Για μείωση των δημόσιων ή δημοτικών προγραμμάτων για την αντιμετώπιση των εξαρτησιογόνων ουσιών («ναρκωτικών») και του αλκοολισμού. Για τη σημαντικά αυξημένη χρήση των συνοικιακών εξωτερικών ιατρείων που οργανώθηκαν από μη κυβερνητικές οργανώσεις (όπως π.χ. οι “Γιατροί του Κόσμου”) – ιατρεία που, ενώ δημιουργήθηκαν για τους μετανάστες, τώρα χρησιμοποιούνται από πολλούς Έλληνες. Τέλος, το δημοσίευμα μιλάει και για δωροδοκίες που δίνονται από ασθενείς στο ιατρικό προσωπικό για να παρακαμφθεί η λίστα αναμονής σε νοσοκομεία με μεγάλη αναμονή. Γράφει χαρακτηριστικά: “there were...bribes given to medical staff to jump queues in overstretched hospitals.” Το δημοσίευμα στο Lancet καταλήγει: «…στην προσπάθεια να εξυπηρετηθούν τα χρέη, κοινοί άνθρωποι πληρώνουν το τελικό τίμημα: χάνοντας την πρόσβαση στην περίθαλψη και στις υπηρεσίες πρόληψης, αντιμετωπίζοντας υψηλότερους κινδύνους για HIV (ιός του AIDS) και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, και στις χειρότερες περιπτώσεις χάνοντας τη ζωή τους».
Τέλος, η New York Times ασχολείται και με το μεγάλο, το πολύ σοβαρό ζήτημα της διαφθοράς στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, της διαφθοράς στο σύστημα δημόσιας υγείας της χώρας μας. Η εφημερίδα γράφει με τη ψυχρότητα καλού παθολογοανατόμου ή ιατροδικαστή: “Many experts say that Greece’s public health system was bloated and corrupt and in dire need of reform.” («Πολλοί ειδικοί λένε ότι το δημόσιο σύστημα υγείας ήταν διογκωμένο [από μη αναγκαίο προσωπικό] και διεφθαρμένο και σε απελπιστική ανάγκη για μεταρρυθμίσεις».) και: “…the system was far from efficient.” («…το σύστημα ήταν κάθε άλλο παρά αποτελεσματικό») και: “Moreover, there was widespread corruption. Experts say that doctors often had lucrative deals with drug manufacturers that led them to vastly overprescribe, and many expected cash payments on the side for timely and attentive care.” («Επιπλέον, υπήρχε πολύ διαδεδομένη διαφθορά. Ειδικοί λένε ότι οι γιατροί είχαν συχνά επικερδείς συμφωνίες με φαρμακευτικές βιομηχανίες που τους έκαναν να υπερσυνταγογραφούν σε τεράστιο βαθμό, και πολλοί [από τους γιατρούς] ανέμεναν πλάγιες χρηματικές πληρωμές για να δώσουν έγκαιρη και επιμελή φροντίδα [στους ασθενείς]»).
Αν η κατάσταση δεν ήταν τόσο τραγικά άσχημη στη δημόσια υγεία, θα άφηνε περιθώρια για ευφυολογήματα σχετικά με την ανταπόκριση των New York Times. Θα μπορούσε τότε κάποιος να πει «ο κόσμος το ’χει τούμπανο κι εμείς κρυφό καμάρι»… Όμως, το βρίσκω πολύ λυπηρό. Το βρίσκω πολύ απογοητευτικό ότι τόσο πολλοί από εμάς, για τόσο πολλά χρόνια κοιτάζαμε κάθε πρωί το πρόσωπό μας στον καθρέφτη και δεν βλέπαμε το κουσούρι. Δεν βλέπαμε την πληγή στη ψυχή μας. Κι έρχεται τώρα μια αμερικανική εφημερίδα, που προσπαθεί ίσως να κατανοήσει πως φτάσαμε ως εδώ, και μας δείχνει μια φωτογραφία μας. «Να, αυτοί είσαστε!» Τόσα χρόνια δεν είχαμε μάτια να αντικρύσουμε την πραγματικότητα γιατί απλώς κρύβαμε σαν στρουθοκάμηλοι το κεφάλι μας στην άμμο. Ο πολιτικός κόσμος στην άμμο της ανευθυνότητας και των πελατειακών σχέσεων. Η κοινωνία στην άμμο της αδράνειας, της μοιρολατρίας, της ανοχής και της σιωπής. Και οι γιατροί στην άμμο της συνενοχής, δεμένοι οι περισσότεροι μεταξύ τους στα «κόλπα» κατά τους νόμους της μαφίας («κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει» λέει ο απλός λαός). Οι γιατροί που με την ανοχή - ίσως και την προτροπή - των πολιτικών κομμάτων, των συνδικαλιστών και των διοικήσεων εξέτρεψαν και απήγαγαν τα δημόσια νοσοκομεία. Με αποτέλεσμα, ενώ σκοπός και χαρακτήρας των δημόσιων νοσοκομείων είναι να λειτουργούν ως ιδρύματα αποκλειστικώς για τα συμφέροντα των ασθενών, εδώ και πολλά χρόνια να λειτουργούν ουσιαστικώς ως «μαγαζιά» που εξυπηρετούν κυρίως τα συμφέροντα των γιατρών.
Έχω πολλές σχετικές ιστορίες να διηγηθώ. Μία όμως - ας την πούμε μια υποθετική, μια φανταστική ιστορία - δένει καλά με τον προηγούμενο ισχυρισμό μου. Ήταν αρχές της δεκαετίας του ’90 σε κεντρικό νοσοκομείο για παιδιά στην Αθήνα. Ο διευθυντής μιας από τις παιδοχειρουργικές κλινικές (έμπειρος και επιδέξιος πάντως ως χειρουργός) επεδίδετο από ετών με συστηματικό τρόπο στις ποικίλες παραλλαγές του δημοφιλούς αθλήματος της παραοικονομίας. Όλοι το γνώριζαν αυτό και βεβαίως όλοι σιωπούσαν. Όχι μόνο αυτό, αλλά η ειρωνεία ήταν ότι ο «πρωταθλητής» της ιστορίας μας ήταν και ο εκλεκτός της διοίκησης του νοσοκομείου! Συνήθιζε, λοιπόν, να δίνει συμβουλές και νουθεσίες σε κάποιους από εμάς τους κατά πολύ νεότερους γιατρούς, ιδίως όταν έπρεπε να φανεί αρεστός στη διοίκηση. Ήταν έτσι τα πράγματα τότε που διοικούντες και ιατρικό κατεστημένο, σε αρμονική συνεργασία μεταξύ τους, μας θεωρούσαν κάτι σαν απροσάρμοστους, σαν Δον Κιχώτες, σαν ενοχλητικούς και σαν αντάρτες. Αν μάλιστα το όνομά σου δεν ανευρίσκετο στις ποικίλων χρωμάτων κομματικές λίστες των «δικών μας παιδιών», τόσο το χειρότερο για εσένα. Κάποτε ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και ο «πρωταθλητής» συνταξιοδοτήθηκε. Η κενή θέση διευθυντή παιδοχειρουργικής προκηρύχτηκε. Υποψήφιος ήταν ο επί πολλά χρόνια αρχαιότερος επιμελητής του «πρωταθλητή». Τόσα χρόνια είχε δουλέψει καρτερικά δίπλα του περιμένοντας αυτή τη στιγμή. Οι εκλογές έγιναν και ο ανταγωνισμός ήταν σκληρός. Ο επιμελητής της ιστορίας μας έχασε την εκλογή. Επικράτησε και πήρε τη θέση άλλος γιατρός που ήταν ήδη διευθυντής σε άλλο νοσοκομείο, όχι πολύ μακριά από το πρώτο. Η εξέλιξη των πραγμάτων ήταν για τον επιμελητή δυσβάστακτη. Μια μέρα έφυγε από το νοσοκομείο, αγόρασε ποντικοφάρμακο και ύστερα τον βρήκε η οικογένειά του νεκρό! Λίγο καιρό αργότερα βρισκόμουν σε άλλο νοσοκομείο για παιδιά, στα βόρεια προάστια, όπου είχα κληθεί για να εξετάσω ένα σοβαρά άρρωστο βρέφος στην μονάδα εντατικής φροντίδας. Στο τέλος της επίσκεψής μου και λίγο πριν φύγω γνώρισα έναν από τους ιατρούς της μονάδας. Μου εξήγησε ότι έκανε τη βάρδια του εκεί ως ειδικευόμενος παιδοχειρουργός. Ήταν πολύ νέος στην ηλικία και γι’ αυτό διατηρούσε ακόμα σε μεγάλο βαθμό ιδεαλισμό, ενθουσιασμό, ειλικρίνεια και ακεραιότητα – έτσι μου έδειχνε. Σκέφτηκα να τον ρωτήσω για το περιστατικό της αυτοκτονίας του απελπισμένου επιμελητή. Ήξερε το περιστατικό καλά. Του μίλησα για το σοκ και τη λύπη που ένοιωσα όταν έμαθα το νέο και του έδειξα τον προβληματισμό μου. Μείναμε για λίγο σκεφτικοί και αμίλητοι. Τον ρώτησα τότε πώς είναι δυνατόν να φτάνει κάποιος στο σημείο να αφαιρεί τη ζωή του επειδή απλώς δεν κατάφερε να γίνει διευθυντής στο ΕΣΥ. Πως είναι δυνατόν ο ανταγωνιστής του αυτόχειρα επιμελητή της ιστορίας μας, διευθυντής ήδη αυτός σε άλλο αθηναϊκό νοσοκομείο, να επιθυμεί τόσο πολύ να γίνει διευθυντής παιδοχειρουργός στο άλλο νοσοκομείο, στο Γουδή. Πως είναι δυνατόν η άμιλλα για τη διεκδίκηση της θέσης να εξελιχτεί σε μια αδυσώπητη μάχη με όλα τα μέσα, σε έναν εξοντωτικό πόλεμο με νεκρούς. Με κοίταξε απορημένος με ελαφρύ μειδίαμα που με έκανε να νοιώσω «αγαθός» και ανίκανος να δω το προφανές, το αυτονόητο και είπε: «Τι λέτε τώρα; Ξέρετε για τι μιλάμε;… Το νοσοκομείο στο Γουδή είναι άλλου είδους μαγαζί! Είναι γωνιακό μαγαζί! Καταλαβαίνετε τώρα…».
«Λοιπόν», ακούω μερικούς από εσάς να λέτε, «εκτός από παροιμίες και ιστορίες, έχεις κάποιο σχόλιο, κάποια σκέψη για όσα γράφει η αμερικανική εφημερίδα;». Νομίζω ότι στις παραπάνω γραμμές υπονοούνται η γνώμη μου και οι σκέψεις μου. Ας συζητήσουμε όμως πιο απλά, πιο καθαρά. «Έχει επιπτώσεις η οικονομική κρίση της χώρας μας στην περίθαλψη του πληθυσμού της;» Αναμφισβήτητα ναι. «Είναι η κατάσταση της δημόσιας υγείας της χώρας πράγματι τόσο άσχημη αυτόν τον καιρό;» Αναμφισβήτητα ναι. «Αυτό σημαίνει ότι έρχεται το τέλος του ΕΣΥ και το τέλος του κράτους πρόνοιας;» Το κράτος πρόνοιας (“welfare state”) στην Ευρώπη είναι μια σημαντική κοινωνική και πολιτισμική εξέλιξη, η ιστορική απαρχή της οποίας βρίσκεται στα μέτρα κοινωνικής προστασίας που πήρε στη δεκαετία του 1880 ο ιδρυτής και πρώτος καγκελάριος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας Otto von Bismarck. Οι κρατικές δαπάνες στις πλούσιες χώρες της Ευρώπης για κοινωνικά προγράμματα απετέλεσαν μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές που έφερε ο 20ος αιώνας. Αν θα υπάρχει κοινωνικό κράτος πάντοτε στο μέλλον, δεν είναι βέβαιο. Στην παρούσα συγκυρία της οικονομικής και νομισματικής κρίσης της Ευρώπης, συνεχίζεται εντός και εκτός των συνόρων της ο διάλογος και η αντιλογία μεταξύ των αναλυτών ως προς το αν φταίει για την κρίση η ύπαρξη κοινωνικού κράτους ή όχι – αν δηλαδή η παρούσα γενικευμένη αναταραχή είναι πρωταρχικώς κρίση του Euro και κρίση χρέους, ή αν αντιστρόφως είναι κρίση του κράτους πρόνοιας που έπεσε έξω και οδήγησε στην οικονομική κρίση. Στην Ελλάδα, το κράτος πρόνοιας και ειδικότερα το ΕΣΥ (που εισήχθη στις αρχές της δεκαετίας του 1980) συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική χρεοκοπία που ζούμε επειδή ήταν ένα σύστημα ανορθολογικό και αναποτελεσματικό, και επειδή στηρίχτηκε κυρίως στον δανεισμό της χώρας. Από την άλλη μεριά, ήταν αναμενόμενο και αναπόφευκτο ότι τα σκληρά μέτρα λιτότητας θα έπλητταν βιαίως το ανορθολογικό και πανάκριβο σύστημα υγείας και την περίθαλψη του πληθυσμού.
«Λοιπόν, τι νομίζεις ότι πρέπει να γίνει τώρα;». Βραχυπρόθεσμα, οι πρωτοβουλίες μη κυβερνητικών και ανθρωπιστικών οργανώσεων, η αρωγή του ιδιωτικού τομέα, ο εθελοντισμός και, ενδεχομένως, η συμβολή της εκκλησίας μπορούν να προσφέρουν σημαντική βοήθεια στην περίθαλψη του λαού. Μακροπρόθεσμα, όταν κάποτε περάσει η καταιγίδα - και με αναγκαία προϋπόθεση ότι θα καταφέρουμε να βγούμε από την ύφεση - το κοινωνικό κράτος πρέπει να επανασχεδιαστεί με στόχο την ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και την προστασία των ατόμων. Δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμο κοινωνικό κράτος χωρίς οικονομική ανάπτυξη, χωρίς να παράγεται στη χώρα πλούτος. Το ΕΣΥ πρέπει κυριολεκτικώς να επανιδρυθεί πάνω σε βάσεις ορθολογικές και με πολύ αυστηρούς κανόνες διοίκησης και διαχείρισης. Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας των προηγμένων χωρών (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Σουηδία, Δανία) επιδιώκουν να είναι αποτελεσματικές και ευέλικτες, να μετασχηματίζονται διαρκώς και να προσαρμόζονται στις νέες κοινωνικές, οικονομικές και δημογραφικές συνθήκες. Και, φυσικά, έχουν ενσωματώσει στα συστήματά τους τις αξίες και τους κανόνες της διαφάνειας, του ελέγχου, της αξιολόγησης και της λογοδοσίας. Επιτέλους, ας προσπαθήσουμε κάποτε να τους μιμηθούμε. Δεν πρόκειται εμείς να ανακαλύψουμε πάλι τον τροχό. Ας μην ονειρευόμαστε νέους Παρθενώνες. Ας σκύψουμε ταπεινά το κεφάλι και ας βάλουμε σαν στόχο την πιστή αντιγραφή των επιτυχημένων!
«Υπήρξε άραγε διαφθορά στο σύστημα υγείας της χώρας, όπως γράφουν;». Αναμφισβήτητα ναι. Η διαφθορά ήταν τεράστιας κλίμακας και συνεχίζει να υπάρχει. Είναι λίγο ή πολύ γνωστές οι ιστορίες ιατρών-μαφιόζων που πρωταγωνίστησαν με ποικίλα «κόλπα» και σαν μέλη εγκληματικών κυκλωμάτων στην καταλήστευση των ασφαλιστικών ταμείων και των νοσοκομείων (π.χ. συνταγογράφηση για ανύπαρκτους ασθενείς, υπερσυνταγογράφηση, συνταγογράφηση πολύ ακριβών φαρμάκων, σκόπιμη και ιδιοτελής υπερτιμολόγηση υλικών και μηχανημάτων). Είναι λίγο ή πολύ γνωστή η πρακτική της μαζικής χρηματοδότησης ιατρών για συμμετοχή (ή διακοπές…) σε ιατρικά συνέδρια από εταιρείες, κυρίως από φαρμακευτικές εταιρείες. Είναι καθολικά γνωστή η παραοικονομία στην οποία επιδίδεται όλα αυτά τα χρόνια η πλειονότητα των ιατρών των δημόσιων νοσοκομείων: Γιατροί διατηρούν κανονικό προσωπικό ιατρείο εκτός νοσοκομείου και συχνά και μέσα στο νοσοκομείο. Γιατροί εκβιάζουν ασθενείς, επιβάλλοντάς τους με ποικίλες τεχνικές να πληρώσουν χρήματα προκειμένου να γίνει η εγχείρηση, η διαγνωστική εξέταση, ή η παρεμβατική πράξη. Για να παρακαμφθεί η λίστα αναμονής. Για να ενδιαφερθούν λιγάκι και να «προσέξουν» επιτέλους τον ασθενή! «Και οι αρμόδιοι, τι κάνουν όλα αυτά τα χρόνια;» Α, ναι! Οι αρμόδιοι… Στη διάρκεια των τριάντα σχεδόν ετών του ΕΣΥ, πέρασαν πολλοί πρωθυπουργοί, πολλοί υπουργοί και γενικοί γραμματείς, «υπεύθυνοι» όλοι τους για την υγεία. Γνώριζαν, ανέχτηκαν και ουδέν απολύτως έπραξαν. Ξορκίζουν τώρα το κακό, ρίχνουν στάχτη στα μάτια του λαού, με τη σύλληψη κάνα δυο «επιόρκων λειτουργών» κάθε λίγους μήνες. Νομίζει, αλλοίμονο, ο κατά Σαββόπουλον «πονηρός πολιτευτής» ότι η απάντηση, η λύση του προβλήματος είναι η μέθοδος του αποδιοπομπαίου τράγου! Δυστυχώς, οι «αρμόδιοι» για την υγεία, αντί να στρατευτούν για την προστασία της δημόσιας υγείας και της αξιοπρέπειας των πολιτών, επέλεξαν όλα αυτά τα χρόνια - μαζί με το σύνολο σχεδόν του πολιτικού προσωπικού της χώρας και το σύστημα εξουσίας γενικότερα - είτε να υπηρετήσουν είτε να κάνουν τα στραβά μάτια στις «μεθόδους του παρασιτισμού, της διαπλοκής και της κλεπτοκρατίας» (Νίκος Ξυδάκης, Η Καθημερινή, 6 Ιανουαρίου 2012). Οι εξαιρέσεις ήταν απελπιστικά λίγες.
«Και τώρα; Τι γίνεται τώρα και που πάμε;». Τώρα, πάνω στις στάχτες και τα ερείπια της κατεδάφισης που ζούμε, παγωμένοι όλοι μας από τον φόβο, την ανασφάλεια και την αγωνία για μια πιθανή ολοσχερή καταστροφή, είναι πολύ λίγα πια αυτά που μπορούμε να κάνουμε: Τώρα είναι η ώρα του καθρέφτη, η ώρα της αλήθειας, η ώρα της εξομολόγησης και της συγγνώμης. Είναι, ακόμα, η ώρα για αγώνα να περισώσουμε ότι μπορεί να περισωθεί. Αύριο, κάποτε στο αύριο, θα έρθει ίσως και η ώρα της αποτίμησης, ή ώρα του λογαριασμού και της Ιστορίας. Και η Ιστορία θα είναι σκληρή και αδέκαστη στην κρίση της. Θα αποφανθεί από τη μία μεριά: Ποιες κοινωνικές δυνάμεις και ποια άτομα - στον χώρο της περίθαλψης και της υγείας - φιλοδόξησαν και επεχείρησαν να φέρουν την αλλαγή στις αντιλήψεις, τη νοοτροπία και τη συμπεριφορά; Ποιοι οραματίστηκαν και υπηρέτησαν τον εξευρωπαϊσμό; Ποιοί στ’ αλήθεια τόλμησαν να αντιταχθούν στην τυραννία της μετριοκρατίας, της κομματοκρατίας και του συνδικαλισμού; Και από την άλλη μεριά: Ποιοι πρωταγωνίστησαν στην αγωνιώδη προσπάθεια των καθοριστικώς πιο πολλών για τη διατήρηση του status quo και των κάθε λογής «κεκτημένων», επειδή αυτό εξυπηρετούσε το προσωπικό τους όφελος; Ποιοι κινήθηκαν με συνήθειες και τρόπους άλλοτε ραδιούργων και επιδέξιων στις σκοτεινές μεθόδους συνδικαλιστών και άλλοτε χαμερπών αυλοκολάκων του κάθε ισχυρού της εποχής, προκειμένου να εξουδετερώσουν, να εξοστρακίσουν τους πρώτους;
Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Για την ανταπόκριση των New York Times: http://www.nytimes.com/2011/12/27/world/europe/greeks-reeling-from-health-care-cutbacks.html?_r=3&scp=9&sq=greece&st=cse
Για την επιστολή-δημοσίευμα του Lancet: http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736%2811%2961556-0/fulltext
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Το Βήμα της Αιγιαλείας", με τίτλο "Η δημόσια υγεία και περίθαλψη: πολύ αργά για δάκρυα", σε δύο συνεχόμενα μέρη στις 26 Μαρτίου και 1 Απριλίου 2012)
Διαβάστε επίσης:
Ακολουθήστε μας στο facebook και στο twitter: