Η δημόσια περίθαλψη στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης και της μόνιμης διαφθοράς του συστήματος υγείας - Η συνέχεια, 10 Ιανουαρίου 2012
Φίλη σχολίασε την ίδια ημέρα - στη προσωπική μου σελίδα στο Facebook - το άρθρο μου της 8ης Ιανουαρίου 2012:
«Αγαπητέ Δημήτρη, συμμερίζομαι απόλυτα τις περιγραφές, τις θέσεις και τις απόψεις σου όχι ως επαγγελματίας της υγείας αλλά από τα προσωπικά μου (και πρόσφατα) βιώματα. Συμφωνώ και επαυξάνω ότι η τραγική κατάσταση παρότι προφανώς επιδεινώνεται λόγω της κρίσης, υπήρχε και παραμένει ακόμα. Νομίζω ότι τα προβλήματα οφείλονται στη γενικότερη νοοτροπία που επικρατεί στην Ελλάδα, ένα συνδυασμό από βαθύ συντηρητισμό και απέχθεια στις αλλαγές, έλλειψη ηθικών αρχών και προτύπων, ανοχή και ωχαδερφισμό στη μικρομεσαία διαφθορά, μεγάλο ατομικισμό και έλλειψη για να μην πω αρνητισμό στο κοινωνικό συνολικό συμφέρον. Τα προβλήματα λοιπόν διατρέχουν όλους τους κοινωνικοπολιτικούς τομείς, παιδεία, υγεία, οικονομία και επηρεάζουν και την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Οφείλω να σημειώσω πάντως ότι κατά την άποψή μου, δυστυχώς και ο ιδιωτικός τομέας της υγείας πάσχει από ανάλογα προβλήματα και ότι στατιστικά ίσως ο δημόσιος τομέας να προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες από καθαρά ιατρική άποψη, σε σοβαρές και ιδιαίτερες περιπτώσεις. Το μεγάλο μου παράπονο είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής αντιμετωπίζεται ως περιστατικό και όχι ως ανθρώπινη προσωπικότητα. Όσο για το τι θα γίνει, τα πράγματα μάλλον είναι δύσκολο να αλλάξουν και μάλιστα σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον όπου οι κοινωνικές παροχές μειώνονται. Παρόλα αυτά, αν και πεσσιμίστρια και απελπισμένη επιμένω να κοιτάζω μπροστά και να πιστεύω ότι το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω και οι αλλαγές που θα έρθουν θα οδηγήσουν σε νέες καταστάσεις που μπορεί και να σπάσουν αποστήματα δεκαετιών ...»
Η απάντησή μου (μέσω Facebook) την 10η Ιανουαρίου 2012:
«Αγαπητή -, ευχαριστώ για τα σχόλιά σου. Έχεις δίκιο όταν λες ότι έχει προβλήματα και ο ιδιωτικός τομέας. Δεν ασχολήθηκα μαζί του, επειδή η αφορμή και η βάση της ανάλυσής μου ήταν τα δύο πρόσφατα δημοσιεύματα που ούτε αυτά ασχολήθηκαν μαζί του. Τα πράγματα ούτε στον ιδιωτικό τομέα της υγείας είναι καλά. Υπερέχει στη λεγόμενη «ξενοδοχειακή υποδομή», στο θέμα της διοίκησης και διαχείρισης, και της αξιοποίησης ορισμένων πολύ ικανών και ταλαντούχων γιατρών. Όμως, από γενική άποψη λειτουργεί με τρόπο που δεν με βρίσκει σύμφωνο, ιδίως ως προς την επικρατούσα φιλοσοφία. Πιστεύω ότι η φιλοσοφία στον ιδιωτικό τομέα (πλην ολίγων ίσως εξαιρέσεων) συνοψίζεται περίπου στο: κέρδος, με κάθε τρόπο κέρδος, και μόνο κέρδος. Και, φυσικά, απουσιάζουν και εκεί οι αξίες και οι κανόνες αξιοκρατίας, ελέγχου, αξιολόγησης και λογοδοσίας. Ένα μεγάλο κακό που συμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα είναι ότι απορροφά ένα πολύ μεγάλο μέρος του ιατρικού πληθωρισμού (έχουμε πολύ περισσότερους γιατρούς απ’ ότι χρειαζόμαστε). Αυτό οδηγεί σε περιττές ιατρικές πράξεις (π.χ. υπερκατανάλωση εργαστηριακών εξετάσεων και φαρμάκων, ακόμα και εγχειρήσεις καρδιάς ή παρεμβατικές καρδιολογικές πράξεις που δεν χρειάζονται) και σε ακατάλληλες ιατρικές πράξεις (π.χ. καισαρικές τομές αντί για φυσιολογικό κολπικό τοκετό). Συμφωνώ, επίσης, ότι όπως έχουν τώρα τα πράγματα ο δημόσιος τομέας προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες, ως προς το κλινικό, το τεχνικό μέρος, σε ορισμένους τομείς: π.χ. στην αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών (emergency medicine) και στην εντατική φροντίδα (ICU και critical care medicine). Αυτό, πάντως, που δεν πρέπει να ξεχνούμε είναι ότι δεν είναι δυνατόν, δεν είναι σωστό οι συνολικές υγειονομικές δαπάνες να γίνονται ερήμην της οικονομίας. Η οικονομία κάποτε εκδικείται και αυτό ακριβώς ζούμε τώρα. Οι για πολλά χρόνια σπατάλες και ο ανορθολογισμός στο σύνολο των δαπανών του κοινωνικού κράτους (δηλαδή δημόσιων και ιδιωτικών δαπανών για υγεία, περίθαλψη, ασφάλιση, συντάξεις, επιδόματα, κτλ) οδήγησαν στην εκτίναξη του χρέους. Ένα μελλοντικό μοντέλο συστήματος υγείας και κράτους πρόνοιας στη χώρα μας θα πρέπει να ρυθμίζει και να ελέγχει και τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Οι δύο τομείς θα πρέπει να έχουν συνεργασία και αλληλοεπικάλυψη. Π.χ. ένας πολύ ικανός και ταλαντούχος χειρουργός, ή ένας πολύ καλός μη-χειρουργός γιατρός, θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να εργάζεται και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα εφόσον το επιθυμεί. Αυτό θα ωφελεί και τους ασθενείς του δημόσιου νοσοκομείου, αλλά και τον γιατρό θα αφήνει ικανοποιημένο, αφού ο μισθός του από το σύστημα υγείας δεν είναι δυνατόν παρά να είναι περιορισμένος. Φυσικά, θα πρέπει να ελαττωθεί με δραστικό τρόπο και η αναλογία αριθμού γιατρών προς συνολικό πληθυσμό. Και, βεβαίως, θα πρέπει κάποτε να αλλάξουν οι αντιλήψεις μας, να συνειδητοποιήσουμε και μερικά άλλα σημαντικά πράγματα. Π.χ.: α/ένας καλά εκπαιδευμένος γιατρός είναι πιο παραγωγικός από δύο ή τρεις μέτριους. β/Ο καλά εκπαιδευμένος γιατρός παράγεται από έναν σύγχρονο μηχανισμό παιδείας και εκπαίδευσης (δεν είναι ευφυολόγημα να υποστηριχθεί ότι οι καλές ιατρικές σπουδές αρχίζουν από το καλό νηπιαγωγείο). γ/Τα νοσοκομεία θα πρέπει να έχουν περισσότερο νοσηλευτικό προσωπικό (nurses) και όχι τόσο πολλούς γιατρούς. Στο UK η σπονδυλική στήλη στη λειτουργία των νοσοκομείων είναι οι άριστα εκπαιδευμένες (-οι) και ικανές (-οι) nurses. Στην Ελλάδα το επίπεδο των νοσοκόμων είναι απογοητευτικά χαμηλό. Ως προς τη γενικότερη παρατήρησή σου, συμφωνώ ότι οι συνθήκες δεν επιτρέπουν αισιοδοξία. Κυρίως, κατά τη γνώμη μου, επειδή λείπει ο πιο βασικός και απολύτως απαραίτητος μοχλός για να κερδηθεί η μάχη στην οικονομία: λείπει η σύγχρονη και καλή δημόσια διοίκηση, το κράτος. Το κράτος δυστυχώς είναι διαλυμένο.»
Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Ακολουθήστε μας στο facebook και στο twitter: