Ο σχολιασμός μου της πρόσφατης συνέντευξης του καρδιοχειρουργού κ Γ. Σαρρή

Ο σχολιασμός μου της πρόσφατης συνέντευξης του καρδιοχειρουργού κυρίου Γ. Σαρρή

Διάβασα στο profile του Συλλόγου “Η Καρδιά του Παιδιού” στο Facebook τη συνέντευξη που έδωσε ο καρδιοχειρουργός (και παλιός φίλος) Γιώργος Σαρρής στις 18 Οκτωβρίου 2023 στο περιοδικό ποικίλης ύλης “Πατρινόραμα” της Πάτρας. Θέλω να κάνω μερικά σχόλια, κυρίως για να ενισχύσω – και που και που για να συμπληρώσω – τις ιδέες και τις προτάσεις του κυρίου Σαρρή που σχεδόν όλες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Στο παρόν κείμενο, η χρήση γραμμάτων “bold” είναι δική μου επιλογή, γίνεται για λόγους έμφασης, και δεν εμφανίζεται στο κείμενο της συνέντευξης του κυρίου Σαρρή στο περιοδικό “Πατρινόραμα”.

1. Στο παρελθόν με έχουν απασχολήσει τα ίδια ζητήματα με αυτά στα οποία αναφέρεται ο κύριος Σαρρής. Από το 1990 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2022 έχω γράψει – και κάποτε έχω επίσης μιλήσει από το βήμα ιατρικών συνεδρίων – γι’ αυτά τα ζητήματα σε μια προσπάθεια να συμβάλω με σκέψεις, ιδέες και προτάσεις σε αυτό που ο κύριος Σαρρής ονομάζει «αναβάθμιση της παιδοκαρδιοχειρουργικής», και που εγώ έχω περιγράψει άλλοτε ως την ανάγκη για «ΡΙΖΙΚΗ αναδιοργάνωση των δημόσιων παιδοκαρδιοχειρουργικών μονάδων» και άλλοτε ως την ανάγκη για «αναδιάρθρωση της καρδιοχειρουργικής για παιδιά, εφήβους και ενηλίκους με συγγενή καρδιοπάθεια». Τους συνδέσμους (links) για τις πιο σημαντικές απ’ αυτές τις δημόσιες παρεμβάσεις μου μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να βρει στο τέλος αυτού του κειμένου.

2. Ο κύριος Σαρρής στις (πάρα πολλές) προηγούμενες συνεντεύξεις του περιγράφει – παράλληλα με τα πράγματι καλά χειρουργικά αποτελέσματα της εκάστοτε κλινικής του – και τις δικές του ιδέες και προτάσεις που τις επαναλαμβάνει μέσω του Τύπου ή των social media κάθε φορά που του δίνεται η ευκαιρία. Ωστόσο, στην συνέντευξή του της 18ης Οκτωβρίου 2023 πρωτοτυπεί προσθέτοντας μία ακόμα ιδέα, μία ακόμα πρόταση για την «αναβάθμιση της παιδοκαρδιοχειρουργικής». Γράφει: «Είναι όμως βέβαιο, βάσει της διεθνούς εμπειρίας, ότι ένα και μόνο παιδοκαρδιοχειρουργικό κέντρο στην Ελλάδα, σωστά οργανωμένο και στελεχωμένο, θα μπορούσε να καλύψει όλες τις παιδοκαρδιοχειρουργικές ανάγκες της χώρας… με στόχο την συγκέντρωση της εμπειρίας και επομένως την βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων». Αυτή η δήλωσή του με βρίσκει απολύτως σύμφωνο, αφού τα τελευταία τριάντα δύο (32) χρόνια υποστηρίζω κι εγώ την ίδια ιδέα! Παρόλο, λοιπόν, που o κύριος Σαρρής παραβιάζει – για μία ακόμα φορά – ανοιχτές θύρες, τον καλωσορίζω στην ομάδα των συναδέλφων που αναγνωρίζουν την ανάγκη του λεγομένου “centralization” ή “regionalization”. Τα πλεονεκτήματα αυτής της ιδέας, στην οποία στηρίχτηκε η αναδιοργάνωση των καρδιοχειρουργικών κέντρων για μικρούς και μεγάλους αρχικώς στο Ηνωμένο Βασίλειο την δεκαετία του 1970 και στη συνέχεια στη Σουηδία και άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες, και που οδήγησε στην αναγέννηση της λεγομένης “χειρουργικής συγγενών καρδιοπαθειών” (congenital heart surgery), ανέπτυξα αναλυτικώς σε δημόσια ομιλία μου τον Απρίλιο του 2014 (βλέπε και τη σχετική φωτογραφία).

3. Στην παραπάνω νέα και πολύ καλή ιδέα του κυρίου Σαρρή θέλω να προσθέσω μία παρατήρηση και δύο σκέψεις μου. α/Ο κύριος Σαρρής, ενώ στη συνέντευξή του αναφέρεται αρχικώς στην ανάγκη για «ένα και μόνο παιδοκαρδιοχειρουργικό κέντρο στην Ελλάδα…», παρακάτω δηλώνει: «Στην Ελλάδα, όπου ο αριθμός των περιστατικών είναι πολύ μικρότερος, για να μην οδηγηθούμε σε κατάργηση κέντρων, θα μπορούσε, υπό την επίβλεψη της πολιτείας, να οργανωθεί ένα ενιαίο Παιδοκαρδιοχειρουργικό Πρόγραμμα που θα συγκέντρωνε τις δυνάμεις όλων των παιδοκαρδιοχειρουργικών κέντρων της χώρας, ή τουλάχιστον αυτών που είναι Δημοσίου συμφέροντος, σε συνεργασία όλων υπό ενιαία καθοδήγηση…». Αυτή η δεύτερη ιδέα του, όμως, τον εμφανίζει αντιφατικό και ανακόλουθο, διότι απλώς δεν έχει σχέση με την έννοια του “centralization” (ή “regionalization”) όπως αυτή έχει εφαρμοστεί στη Βόρειο Ευρώπη – πράγμα που φαίνεται να παραδέχεται και ο ίδιος αναφερόμενος στις εμπειρίες της Σουηδίας και της Ολλανδίας. Η δική μου, λοιπόν, ιδέα είναι ότι η λειτουργία στη χώρα μας δύο δημόσιων παιδοκαρδιοχειρουργικών κέντρων ή ομάδων – στο “Νοσοκομείο Παίδων Η Αγία Σοφία” και στο “Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο” – δεν είναι συμβατή με την έννοια και την πρακτική του “centralization” (ή “regionalization”). Η γνώμη μου, συνεπώς, είναι ότι το ένα από τα δύο δημόσια παιδοκαρδιοχειρουργικά κέντρα ή ομάδες θα πρέπει να πάψει να λειτουργεί. Και, έπειτα, τι είναι αυτό που ο κύριος Σαρρής δηλώνει περί «ενιαίας καθοδήγησης»; Μπορεί, παρακαλώ, να μας το διευκρινίσει; β/Για την επιτυχία και τη μακροημέρευση αυτού του «ενός και μόνου παιδοκαρδιοχειρουργικού κέντρου στην Ελλάδα…» θα πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια ώστε να μην παρεμβαίνουν στο έργο των ιατρών το λεγόμενο “ego problem” και ναρκισσιστικές συμπεριφορές, φαινόμενα που πιστεύω ότι είναι ιδιαιτέρως συχνά ανάμεσα στους καρδιοχειρουργούς. Για τη σημασία αυτής της προϋπόθεσης μπορεί κάποιος να διαβάσει εδώ. γ/Αν ο ειλικρινής σκοπός ενός τέτοιου παιδοκαρδιοχειρουργικού κέντρου είναι η «συγκέντρωση της εμπειρίας και επομένως η βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων» και η συγκέντρωση «των δυνάμεων όλων των παιδοκαρδιοχειρουργικών κέντρων της χώρας», όπως δηλώνει στη συνέντευξή του ο κύριος Σαρρής, τότε θα πρέπει οπωσδήποτε να κληθεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε αυτό το κέντρο, τόσο στη φάση της οργάνωσης όσο και στη φάση της λειτουργίας του, και ο καρδιοχειρουργός κύριος Αυξέντιος Καλαγκός που είναι κι αυτός ένας άξιος καρδιοχειρουργός στη χειρουργική συγγενών καρδιοπαθειών, και που λόγω των συνθηκών είναι τον τελευταίο καιρό μάλλον περιθωριοποιημένος χωρίς η κοινωνία να μπορεί να τον αξιοποιήσει σωστά και να ευεργετηθεί από τις σημαντικές ικανότητές του και τη μεγάλη πείρα του. Δηλαδή μια κατάσταση που και ο κύριος Σαρρής έχει βιώσει στη διάρκεια της επαγγελματικής του διαδρομής στην Ελλάδα.