Μεταφέρουμε εδώ την πρόσφατη οδηγία-συμβουλή του Αμερικανικού Κολλεγίου Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG), με τίτλο «Επιλογή γέννας πριν από τις 39 εβδομάδες», σε ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά. Αυτό το πολύ πρακτικό κείμενο των αμερικανών γιατρών τονίζει τη σημασία του σωστού χρόνου ("timing") για τη γέννα, η οποία όπως πιστεύουν πλέον στις ΗΠΑ πρέπει, πλην εξαιρέσεων, να γίνεται μετά τη 39η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Επίσης, απαντά σε όλα τα πιθανά ερωτήματα των γυναικών πάνω σε αυτό το θέμα. Θα προσπαθήσω, μέσα από αυτές τις σελίδες, να ενημερώνω και στο μέλλον τις ελληνίδες γυναίκες για σημαντικές ειδήσεις και προόδους σχετικά με την εγκυμοσύνη, τη γέννα, και τον τοκετό.


Επιλογή γέννας πριν από τις 39 εβδομάδες

Τι είναι η «ιατρικώς ενδεδειγμένη» γέννα; Η ιατρικώς ενδεδειγμένη γέννα γίνεται για κάποιον ιατρικό λόγο. Αυτοί οι λόγοι μπορεί να είναι η ιατρική κατάσταση της γυναίκας ή ένα πρόβλημα με το μωρό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να προκληθεί ο τοκετός (αρχικώς με τη χρήση ορισμένων φαρμάκων ή με άλλα μέσα) ή μπορεί να γίνει γέννα με καισαρική τομή (στην οποία το μωρό γεννιέται μέσα από χειρουργικές τομές που γίνονται στην κοιλιά και τη μήτρα).

Τι είναι η «εκλεκτική» (elective) γέννα, δηλαδή η κατ’ επιλογήν γέννα; Η εκλεκτική γέννα γίνεται για κάποιον μη-ιατρικό λόγο. Τέτοιοι λόγοι, για παράδειγμα, είναι η επιθυμία να προγραμματισθεί η γέννα του μωρού για συγκεκριμένη ημερομηνία ή το γεγονός ότι η γυναίκα ζει μακριά από το νοσοκομείο ή το μαιευτήριο.  

Πόσο διαρκεί η φυσιολογική εγκυμοσύνη; Η φυσιολογική εγκυμοσύνη διαρκεί γύρω στις 40 εβδομάδες. Παλιότερα ενομίζετο ότι μωρά που γεννιούνται μερικές εβδομάδες νωρίτερα – ανάμεσα στις 37 εβδομάδες και στις 39 εβδομάδες – ήσαν το ίδιο υγιή με τα μωρά που γεννιούνται μετά τις 39 εβδομάδες. Οι ειδικοί τώρα γνωρίζουν ότι τα μωρά μεγαλώνουν και ωριμάζουν στη διάρκεια ολόκληρων των 40 εβδομάδων της εγκυμοσύνης.

Πώς μεγαλώνει και αναπτύσσεται το μωρό στη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων της εγκυμοσύνης; Οι πνεύμονες, ο εγκέφαλος και το ήπαρ (συκώτι) είναι ανάμεσα στα τελευταία όργανα που αναπτύσσονται πλήρως στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται με τον ταχύτερο ρυθμό του στο τέλος της εγκυμοσύνης – μεγαλώνει κατά ένα τρίτο ανάμεσα στην 35η εβδομάδα και την 39η εβδομάδα. Επίσης στη διάρκεια αυτών των τελευταίων εβδομάδων, στιβάδες λίπους προστίθενται κάτω από το δέρμα του μωρού. Αυτό το λίπος βοηθάει να διατηρείται το μωρό ζεστό μετά τη γέννηση.     

Ποιοί είναι οι κίνδυνοι για τα μωρά που γεννιούνται πριν από τις 39 εβδομάδες; Τα μωρά που γεννιούνται πριν από τις 39 εβδομάδες μπορεί να μην είναι το ίδιο καλά αναπτυγμένα όπως εκείνα που γεννιούνται μετά τις 39 εβδομάδες. Επειδή, λοιπόν, μπορεί να μην είναι καλά αναπτυγμένα, μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο (ρίσκο) βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προβλημάτων. Μερικά από αυτά τα προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν μόνιμες συνέπειες.   

Τι προβλήματα υγείας είναι πιθανά για μωρά που γεννιούνται υπερβολικά νωρίς; Τα ακόλουθα προβλήματα υγείας είναι πιθανά στα μωρά που γεννιούνται υπερβολικά νωρίς:

  • Αναπνευστικά προβλήματα, περιλαμβανομένου του συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας.

  • Προβλήματα θερμοκρασίας – Μωρά που γεννιούνται νωρίς μπορεί να μην είναι ικανά να μένουν ζεστά.

  • Προβλήματα σίτισης

  • Υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης – Υπερβολικά πολλή χολερυθρίνη μπορεί να προκαλέσει ίκτερο. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να υπάρξει ως συνέπεια βλάβη στον εγκέφαλο αν αυτή η κατάσταση δεν θεραπευτεί.

  • Προβλήματα ακοής και όρασης.

  • Προβλήματα στη μάθηση και τη συμπεριφορά.


Γιατί δεν είναι καλή ιδέα να έχετε εκλεκτική (κατ’ επιλογήν) πρόκληση τοκετού ή γέννα με καισαρική τομή πριν από τις 39 εβδομάδες; Οι μαιευτήρες και οι μαίες στη σημερινή εποχή συνιστούν στις γυναίκες που παρακολουθούν ότι δεν θα πρέπει να γίνει η γέννα πριν από τουλάχιστον τις 39 εβδομάδες, εκτός αν υπάρχει βάσιμος ιατρικός λόγος ή αν ο τοκετός ξεκινάει από μόνος του. Αν σας κάνουν καισαρική τομή ή προκλητό τοκετό για κάποιον ιατρικό λόγο, αυτό σημαίνει ότι τα οφέλη του να γεννηθεί το μωρό νωρίς ξεπερνούν σε βαρύτητα (στη ζυγαριά της κρίσης και της απόφασης του γιατρού σας) τους πιθανούς κινδύνους. Αλλά όταν η καισαρική τομή και ο προκλητός τοκετός γίνονται για μη-ιατρικό λόγο, οι κίνδυνοι - τόσο για εσάς όσο και για το μωρό - μπορεί να ξεπερνούν σε βαρύτητα τα οφέλη. Όταν η εγκυμοσύνη σας είναι φυσιολογική και υγιής, θα πρέπει να συνεχιστεί για τουλάχιστον 39 εβδομάδες και είναι προτιμότερο να ξεκινήσει ο τοκετός από μόνος του.         

Ποιοί είναι οι κίνδυνοι που συνδέονται με τον προκλητό τοκετό; Όταν γίνεται πρόκληση του τοκετού, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα για λοίμωξη, ρήξη της μήτρας και αιμορραγία (που μπορεί να απειλήσει τη ζωή) σε σύγκριση με την περίπτωση που ο τοκετός ξεκινάει από μόνος του. Η πρόκληση του τοκετού μπορεί επίσης να αυξήσει την πιθανότητα να γίνει γέννα με καισαρική τομή, ιδίως αν γεννάτε για πρώτη φορά και αν ο τράχηλός σας δεν είναι έτοιμος για τοκετό.     

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη γέννα με καισαρική τομή; Η καισαρική τομή είναι μια μείζων εγχείρηση. Όπως όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις, έχει κινδύνους περιλαμβανομένης της λοίμωξης, της αιμορραγίας και προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρησιμοποιούμενη αναισθησία. Η εκλεκτική (κατ’ επιλογήν) γέννα με καισαρική τομή μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετους κινδύνους αν σχεδιάζετε να έχετε και άλλα παιδιά. Με κάθε γέννα με καισαρική τομή, μεγαλώνει η πιθανότητα να έχετε κάποια σοβαρή επιπλοκή - περιλαμβανομένης της ρήξης της μήτρας και της συνακόλουθης υστερεκτομής την ώρα της γέννας.

Τι εναλλακτικές λύσεις έχω αντί για την εκλεκτική (κατ’ επιλογήν) γέννα πριν από τις 39 εβδομάδες; Είναι σημαντικό να συζητήσετε τους πιθανούς κινδύνους και τα πιθανά οφέλη με τον μαιευτήρα ή τη μαία σας καθώς και τους λόγους για τους οποίους ζητάτε να γίνει η γέννα με αυτόν τον τρόπο. Αν ο λόγος είναι η δυσφορία, μπορεί να σας βοηθήσει να γνωρίζετε ότι είναι φυσιολογικό να νιώθετε άβολα στο τέλος της εγκυμοσύνης. Ο μαιευτήρας ή η μαία σας μπορεί να υποδείξει τρόπους για να σας κάνει να νιώσετε καλύτερα. Αν μένετε μακριά από το νοσοκομείο ή το μαιευτήριο, θα μπορούσατε ίσως να μείνετε με κάποιον που βρίσκεται πιο κοντά. Επίσης, ίσως να μπορείτε να ξεκινήσετε για το νοσοκομείο ή το μαιευτήριο όταν είσαστε στην αρχή της γέννας. Μιλήστε με τον μαιευτήρα ή τη μαία σας για να σας δώσουν και άλλες προτάσεις και συμβουλές.


Γλωσσάριο      

Αναισθησία: Η ανακούφιση από τον πόνο μέσω της απώλειας της αίσθησης (βοηθάει, δηλαδή, να μη νιώθετε τον πόνο).

Γέννα με Καισαρική Τομή: Η γέννα του μωρού μέσα από χειρουργικές τομές που γίνονται στην κοιλιά και τη μήτρα της μητέρας.

Ίκτερος: Η συσσώρευση χολερυθρίνης που προκαλεί κιτρινωπή εμφάνιση.

Μήτρα: Ένα μυϊκό όργανο, τοποθετημένο στη γυναικεία πύελο, που περικλείει και θρέφει το αναπτυσσόμενο έμβρυο στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.  

Ρήξη της μήτρας: Σπάνια αλλά σοβαρή επιπλοκή της γέννας στην οποία η μήτρα σχίζεται στη διάρκεια του τοκετού και της γέννας.

Σύνδρομο της Αναπνευστικής Δυσχέρειας: Η κατάσταση μερικών μωρών στην οποία οι πνεύμονές τους δεν είναι ώριμοι και η οποία προκαλεί δυσκολίες με την αναπνοή.

Τράχηλος: Τα κατώτερο, στενό άκρο της μήτρας στην κορυφή του κόλπου.

Υστερεκτομή: Η αφαίρεση της μήτρας.

Χολερυθρίνη: Μια ουσία που παράγεται όταν το σώμα μας καταστρέφει παλιά ερυθρά κύτταρα αίματος («αιμοσφαίρια»).


Φεβρουάριος 2014


Ακολουθήστε μας στο facebook και στο twitter: