Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Η Καθημερινη"
Μπάμπης Παπαδημητρίου: Το «υπόδειγμα» ΟΣΕ
Τα τραγικά
και συνεχόμενα δυστυχήματα που προκαλεί
ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα όσων
πηγαίνουν εντελώς στραβά στον δημόσιο
τομέα. Η επιχείρηση είναι από τις
παλαιότερες. Αφέθηκε στον 19ο αιώνα. Αντιμετωπίστηκε με αδιαφορία
την περίοδο ισχυρής ανάπτυξης (1958-1972). Οι «σοσιαλιστές», στη δεκαετία
του
’80,
τη
«σνομπάρισαν». Και ξαφνικά, όταν άρχισαν
να ’ρχονται τα ευρωπαϊκά κονδύλια
- πρώτο, δεύτερο και τρίτο πακέτο-
ο ταλαιπωρημένος, τριτοσκοσμικός,
ξεχαρβαλωμένος ΟΣΕ κίνησε
το ενδιαφέρον κυβερνώντων αλλά και εργολάβων. Ηταν
η πιο εύκολη λύση για να απορροφηθούν τα
δισεκατομμύρια. Υπήρχε τεράστιο περιθώριο για «επενδύσεις». Για
να κατανοήσουμε όμως
το όργιο κερδοσκοπίας και κλοπής αρκεί ένα παράδειγμα.
Δεν χρειαζόταν πολλή σκέψη ότι η αυτονόητη
αναβάπτιση
του
οργανισμού θα γινόταν εφόσον ο κεντρικός άξονας γινόταν ασφαλέστερος και ταχύτερος. Ο χρόνος της διαδρομής Αθήνα-Θεσσαλονίκη, που
χρειαζόταν
κοντά στις επτά
ώρες, μπορούσε να μειωθεί
δραστικά. Προφανώς, λένε οι
ειδικοί, δεν θα δούμε συρμούς
«μεγάλης ταχύτητας». Αυτό δεν
ήταν άλλωστε ποτέ το
ζητούμενο. Ακόμη και στη Γερμανία, μεταξύ Βερολίνου και Φρανκφούρτης, για παράδειγμα, μόνο
δύο δρομολόγια πάνε πραγματικά
γρήγορα. Μπορούσαμε όμως, επιμένουν οι ίδιοι,
να «πάμε» με 200
χιλιόμετρα/ώρα. Δηλαδή, σε 3 ώρες και 30 λεπτά!
Αν αυτό δεν έχει συμβεί ο λόγος είναι εξαιρετικά απλός. Διαδοχικοί υπουργοί -και ο σημερινός δεν αφίσταται της ίδιας
νοοτροπίας- θεωρούν ότι
ο ιστορικός
οργανισμός πρέπει να αποτελεί ένα ιδιότυπο
«φέουδο». Μετά
το 2000 μάλιστα, η επιλογή της
διοίκησης γίνεται εκτός ανταγωνισμού. Κάτι που έγινε
ακόμη χειρότερο, αφού
η παρούσα κυβέρνηση πήγε ακόμη πιο πίσω, τοποθετώντας
«τίμιους πολιτικούς φίλους» στα
ανώτατα κλιμάκια. Με αποτέλεσμα,
όλες οι διοικητικές ευθύνες να μετατίθενται στο υπουργείο, δηλαδή στον
υπουργό και τους στενούς
συνεργάτες του. Κατάσταση που ανοίγει διάπλατη την κερκόπορτα
του
κομματισμού.
Να σημειώσουμε
ότι ενώ οι τόκοι που πληρώνει
ο ΟΣΕ ξεπερνούν τα 200 εκατομμύρια
ευρώ τον χρόνο, τα έσοδά του δεν φθάνουν ούτε
τα μισά. Ετσι, οι
ζημιές άθε χρόνο είναι έξι φορές μεγαλύτερες
από τον κύκλο εργασιών, ο οποίος
δεν καλύπτει ούτε το ένα
τέταρτο του
κόστους για τις «υπηρεσίες» που παρέχει (στοιχεία Ι. Μουρμούρη, στο www.ierd.duth.gr). Μια σύντομη
ιστορία δημοσιονομικής καταστροφής...
Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να ενδιαφέρει τόσο
πολύ
τους εργολάβους και άλλους «εθνικούς»
προμηθευτές.
Ο λόγος είναι απλός: αυτοί
είναι που διαλέγουν τα φιλέτα των έργων που πρέπει
να γίνουν. Τα «υποδεικνύουν»
στα
παλικάρια του οργανισμού. Τους δίνουν και τις προδιαγραφές (δηλαδή
τις κατάλληλες μελέτες), ώστε να
είναι στα μέτρα τους το έργο.
Κοτσάρουν και μια τιμή,
πάνω σε όλα αυτά, και το
κύκλωμα έχει κλείσει. Ο ΟΣΕ είναι από τους πρώτους χλοερούς τόπους
διαπλοκής. Ηδη από τη δεκαετία του ’60 ο αείμνηστος
Βουδούρης, οποίος βρήκε γρήγορα τον κατάλληλο συνεταίρο στο πρόσωπο του Σωκ. Κόκκαλη. Με «ανταγωνιστή» τον Δ. Κοπελούζο.
Ελβετοί, Γιουγκοσλάβοι, Ανατολικογερμανοί και
κάτι ψιλά ακόμη φρόντισαν το
τροχαίο
υλικό και τη σηματοδότηση.
Για να περάσουμε στα σκαψίματα
και τα άλλα τεχνικά έργα που,
όπως οτιδήποτε άλλο γίνεται σήμερα στα δημόσια έργα, εποπτεύονται και διανέμονται
από τον γαλαξία των επιχειρήσεων
Μπόμπολα. Ο τελευταίος, μάλιστα,
έχει βάλει βαθύ το χέρι και στον
έλεγχο του ηλεκτρομηχανικού υλικού, κατά το πρότυπο
του
προαστιακού.
Πώς θέλετε λοιπόν να μη
γίνονται δυστυχήματα;
Κατά τα άλλα, με τη βοήθεια και των μέσων
ενημέρωσης που ελέγχουν τα ίδια
αυτά συμφέροντα, η προσοχή της
κοινής γνώμης κατευθύνεται στην «επίθεση»
Σαλαγκούδη, στη «μισητή»
έλευση της Κοντολίζα Ράις και στην
τηλεριάλιτι μάχη για «επιβίωση»
Ελληνα και Τούρκου και άλλα παρόμοια.
Την ίδια στιγμή, το πρόβλημα του ΟΣΕ (κατά το προηγούμενο του ΟΤΕ
και της ΔΕΗ) είναι η μερική και ελεγχόμενη «απελευθέρωσή» του. Που, με συντομία,
οδηγεί στον διαχωρισμό του δικτύου από την
εκμετάλλευση. Το πρώτο παραμένει ιδιοκτησία
του
∆ημοσίου. Επ’
αυτού, μπορεί
να αναπτυχθεί ιδιωτική πρωτοβουλία προσφοράς υπηρεσιών σιδηροδρομικής
συγκοινωνίας, επιβατών ή εμπορευμάτων.
Ποιο
όμως δίκτυο;
Το εγκατελελειμμένο (πλην
Αθηνών-Θεσσαλονίκης) ή το άχρηστο που θέλουν οι εργολάβοι στον περίφημο
άξονα ∆υτικής Ελλάδας. Σημειώστε μάλιστα ότι ο
τελευταίος δεν έχει περιληφθεί
στα
κοινοτικά προγράμματα
και ήδη μοιράστηκαν μελέτες μερικών
δεκάδων εκτομμυρίων ευρώ στους
ημετέρους. Τι είπατε για τη διαπλοκή;
Διαβάστε ακόμα:
Ακολουθήστε μας στο facebook και στο twitter: